پشت پرده گروه های زیرزمینی دوبله و پیشنهادهای وسوسه برانگیز شبکه های ماهواره ای

پیشکسوت عرصه دوبله معتقد است: در شرایط سخت کرونایی که گویندگان به صورت تک تک در اتاق دوبله مشغول به کار شده اند، تعامل صدایی شکل نخواهد گرفت و حسی هم وجود ندارد.

محمود قنبری می گوید: متاسفانه دوبله، این روزها بیشتر به روزنامه خوانی تبدیل شده است؛ چون دوستان خودشان می آیند نقششان را می خوانند و می روند و هیچ بده بستانی هم صورت نمی گیرد، در نتیجه حسی هم ایجاد نخواهد شد.

این مدیر دوبلاژ باسابقه در گفت و گویی با ایسنا درباره دشواری هایی که ویروس کرونا در حوزه دوبله ایجاد کرده است، توضیح می دهد: این روزها کار دوبله با وجود رسانه های مختلف بیشتر شده، ولی به خاطر کرونا شرایط بدی حاکم شده است و گویندگان تک نفره سر کارشان حاضر می شوند که معلوم هم نیست آخر کار چه چیزی از آب دربیاید.

او تصریح می کند: در همه آثار هنری از جمله دوبله و حتی تئاتر، بده بستان های کلامی خیلی موثر است و وقتی نباشد حسی هم ایجاد نمی شود و کارمان روزنامه خوانی می شود. همچنین در عین حال این شرایط کار را برای مدیران دوبلاژ دشوارتر کرده است؛ چراکه باید یک سکانس را ده ها بار تکرار کنند و خستگی مفرطی را برایشان به بار می آورد. همچنین از سویی به دلیل اینکه مدیران دوبلاژ باید حتما در اتاق دوبله حضور داشته باشند، بیشتر در معرض ابتلاء به کرونا هستند، چون گویندگان زیادی در آنجا رفت و آمد دارند.

او در عین حال تاکید می کند: از نظر من دوبله مانند دسته ی ارکستر سمفونیک است که باید سازهای مختلفی در کنار هم قرار بگیرند تا صدای زیبایی از آن دربیاید؛ به عنوان مثال ما بعضی فیلم ها را می بینیم که چهار گوینده دارد و همه صداها شبیه به هم هستند؛ درواقع انگار یک نفر جای همه صحبت کرده است که از دیدگاه من این اسمش تعامل در صدا نیست، بلکه بی سلیقگی مدیر دوبلاژ، نبود گوینده خوب و هماهنگ نشدن صداها باهم است.

قنبری همچنین درباره فعالیت این روزهایش در دوبله می گوید: من این روزها به ندرت کار می کنم. تعداد زیادی از شاگردانم در دوبله هستند که تاحدودی روش های خودم را یاد گرفته اند و به نظرم جوانان خوب و بااستعدادی هستند؛ آنها وقتی از من دعوت می کنند نمی توانم نه بگویم وگرنه مرا بازنشسته بدانید.

این استاد دوبله در ادامه درباره اینکه به نظر می رسد با تمام محدودیت های کرونایی، دوبله همچنان توانسته است جایگاه خودش را حفظ کند، اظهار می کند: به نظرم از بیکاری و خانه نشینی دائمی و نداشتن هزینه مایحتاج زندگی است که بچه ها سر کار حاضر شده اند و با کرونا کنار آمده اند؛ البته درست است که کار ما دلی است اما به نظرم اوایل کرونا همه نگران بودند ولی وقتی دیدند این قصه سر دراز دارد، به همین حضور تک نفره رضایت دادند و کارشان را ادامه دادند.

این دوبلور در همین راستا به پرسشی مبنی بر اینکه چه راهکاری دارید تا دوبله با تمام سختی های کرونایی زمین نخورد؟ اینگونه پاسخ می دهد: خوشبختانه بعد از دو سال موفق شدیم انجمن جدید در دوبله به راه بیندازیم که به همراه آقایان ناصر ممدوح و ابوالحسن تهامی به عنوان هیات موسس در این انجمن، تلاش کردیم تا اساسنامه ای تدوین کنیم که با اساسنامه وزارت کار هماهنگ باشد و بعد از آن یک مجمعی تشکیل دادیم که خوشبختانه اولین باری بود که تقریبا همه اعضای دوبله پشت دستگاه حضور داشتند. هیات مدیره این انجمن هم متشکل از جوانانی هستند که به همراه چند پیشکسوت عرصه دوبله با افکاری جدید روی کار آمدند و می خواهند حرف نویی بزنند. امیدوارم کارشان روی غلتک بیفتد.

وی سپس درباره ورود گویندگان جوان به حوزه دوبله و اینکه آیا از عملکردشان راضی است؟ اینگونه بیان می کند: متاسفانه بدبختی ما در این حوزه زیاد است. چندین گروه زیرزمینی هستند که غیرقانونی کار می کنند. آن زمانی هم که خودم رئیس انجمن بودم برایم نامه می آمد که گروه هایی که کار قاچاق انجام می دهند را معرفی کنید و ما گفتیم نمی شناسیم. متاسفانه در حال حاضر هم انگار مد شده که برای ترک ها و لبنانی ها کار می کنند. در اساسنامه ما اینگونه آمده که گروه های همگن می توانند با دادن امتحان عضو انجمن دوبله شوند و همین جا کار کنند تا بتوانیم از این طریق آنها را از فعالیت زیرزمینی نجات بدهیم که اتفاقا تعدادی از آنها آن زمان آمدند و قبول هم شدند ولی متاسفانه تعداد زیادی گفتند ما نمی توانیم در اینجا کار کنیم به دلیل اینکه سریال های زیرزمینی دستشان بود و نمی توانستند زیرش بزنند.

او ادامه می دهد: گروه های زیرزمینی ممکن است حتی پول کمتری هم بگیرند اما کارشان زیاد است. به هرحال با وجود این مشکلات در عرصه دوبله باید به پساکرونا برویم تا بتوانیم شکل تازه ای به دوبله بدهیم در چنین شرایطی نمی شود اقدامی کرد. بنده خودم به یاد دارم فارسی وان اولین کلیدش را که زد از من تقاضا کردند که به آنجا بروم، هم برایشان تدریس کنم و هم کار دوبله انجام بدهم که من گفتم تا به حال در عمرم از این کارها نکرده ام. بعد از آن هم یادم هست مدیر گروه جم، خودش ده ها بار با من تماس گرفت که تمام استودیوها را در اختیارم قرار می دهد که من بازهم گفتم بنده دیوارهای پشت سرم را خراب نمی کنم چون نزدیک بازنشستگی ام بود. متاسفانه تعدادی از دوستان رفتند و گرفتار شدند به طوری که نه راه پس داشتند و نه راه پیش برایشان باقی مانده بود، آنها همیشه در ابتدای کار در باغ سبز نشان می دهند ولی وقتی به آنجا می روید می بینید برده آنها شده اید. سن ما دیگر از هیجانات گذشته است.

قنبری در بخشی دیگر از این گفت و گو، در پاسخ به اینکه افزایش سریال های اروپایی و امریکایی در تلویزیون به جای سریال های چینی و کره ای، چقدر می تواند به ارتقای کیفی دوبله بیانجامد؟ می گوید: به نظرم خود سریال های چینی و ژاپنی مدیر دوبلاژ نویسنده می خواهد چون آنها مقطع مقطع صحبت می کنند و اگر وسط جمله مکث کنید بی معنی می شود؛ بنابراین این وظیفه مدیردوبلاژ است که جمله سازی و محتوا را حفظ کند. به نظرم اتفاقا دوبله اینگونه آثار کار دشواری است. من همیشه به شاگردانم و مدیران دوبلاژ می گویم که در کار با جمله ها بازی کنید و محتوا را برهم نریزید. به نظر کسی که کارش را بلد باشد اروپایی و امریکایی و چینی و کره ای ندارد. ناگفته نماند که صداهای ماندگار ما با فیلم های کلاسیک امریکایی ۵۰ سال پیش دوبله را آموختند اما این بندگان خدا الان با یکسری فیلم های بی کیفیت مواجه هستند. در حال حاضر هم که به خاطر کرونا وضعیت بدتر شده و تک تک می آیند و می روند و اصلا نمی دانند طرف قبلی چه گفته است. در هرصورت امیدوارم در دوران پساکرونا دوباره دوبله را به دوران طلایی برگردانیم.

این صداپیشه قدیمی در پایان درباره اینکه آیا در این سالها توانسته اند تا حدودی جایگزینی برای نسل طلایی دوبله مثل بهرام زند، حسین عرفانی، پرویز بهرام و …. که فوت شده اند معرفی کنند؟ تاکید می کند: بنده در خاکسپاری مرحوم زند هم اعلام کردم که بهرام جایگزینی ندارد و الان هم می گویم. همینطور مرحوم حسین عرفانی و هر کدام از صداهای ماندگاری که می روند جایگزین ندارند ولی در کل نسل بعدی دوبله باید تقویت شوند تا نتیجه بهتری بگیریم. گویندگان جوان باید دقت بیشتری داشته باشند. متاسفانه ما خیلی از مهره هایمان را مثل مرحوم کسمایی، کاملی و …. از دست داده ایم که تا به حال جایگزینی نداشته اند بنابراین مهره چینی برایمان سخت است. بحث دیگر در دوبله این است که مدیران دوبلاژ تمام استعدادهای دوستان انجمن را نمی شناسند و فقط یک صدا از آنها می شنوند؛ در صورتی که باید آنها را پشت میز امتحان کرد و استعدادهایشان را بیرون کشید تا مشخص شود چند مَرده حلاج اند، البته تمام این اتفاقات زمان می برد و بدون کرونا قابل حل است.