هیچ نقطه پایانی برای کرونا فعلا متصور نیست / مرگ روزانه ۹۰۰ نفر هم پایان ماجرا نخواهد بود

یک حقوق‌دان، در یادداشتی از ضرورت بازسازی ستاد مقابله با کرونا نوشت.
کامبیز نوروزی در یادداشتی از ضرورت بازسازی ستاد مقابله با کرونا نوشت. در ادامه متن این یادداشت را خواهید خواند:
۱- کرونا هر روز قربانی بیشتری می گیرد. نه تنها نقطه پایانی برای کرونا فعلا متصور نیست، حتی نقطه ای برای توقف آمار آن هم پیش بینی پذیر نیست. چند روز پیش مقام های بهداشتی ایران اعلام کردند که تعداد واقعی قربانیان کرونا در ایران طبق برآورد دوبرابر آماری است که رسما اعلام می شود. یعنی اگر امروز آمار رسمی قربانیان کرونا ۴۵۰ نفر است، آمار واقعی قربانیان کرونا چیزی حدود ۹۰۰ نفر است. روز شنبه در خبرها آمده بود که یکی از معاونان وزارت بهداشت و درمان، پیش بینی کرده است که با روند فعلی، تعداد قربانیان کرونا در دو هفته آینده دوبرابر می شود.
اگر این پیش بینی را به زبان عدد ترجمه کنیم، معنایش این می شود که آمار رسمی مرگ بر اثرکرونا در دو هفته آینده به چیزی حدود ۹۰۰ نفر می رسد. اما این عدد پایان ماجرا نیست. قبلا هم مقامات رسمی گفته بودند که تعداد واقعی مبتلایان و فوتی های کرونا، دو برابر آمارهای رسمی است که به دلایل فنی در آمارهای رسمی وارد نمی شود. به این ترتیب از اظهارات مقامات رسمی و آگاه وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا می شود برآورد کرد که در دوهفته آینده، تعداد کسانی که براثر کرونا فوت می شوند، به عدد فاجعه بار روزانه هزارو۸۰۰ نفر خواهد رسید.
اگر برنامه های خاص، قاطع و فراگیر اجرا نشود، این عددها ایستا نیستند و حرکتی رو به بالا و صعودی خواهند داشت. طبق آمارهای رسمی از ابتدای شهریورماه تاکنون، یعنی ظرف سه ماه، تعداد مبتلایان و درگذشتگان کرونا، حدود چهاربرابر افزایش یافته است. از دو هفته آینده، اگر همین روند ادامه یابد و همین برآوردها محقق شوند و مثلا در سه ماه آمار چهاربرابر شود، روزانه با عددی از ابتلا و عددی از مرگ بر اثر کرونا روبه رو خواهیم شد که فعلا بهتر است حسابش نکنیم؛ زیرا تصورش هم سخت هولناک است. عددی که نه تنها بیمارستان ها که آرامستان ها هم تاب تحمل آن را ندارند.
۲- وضع موجود گسترش کرونا در ایران بیانگر عدم موفقیت سیاست ها و برنامه های ستاد مقابله با کروناست. ستاد نتوانسته است برای پیشبرد سیاست ها و برنامه های خود چارچوب الزام آور حقوقی مناسبی ایجاد کند.
اغلب مقامات دولتی انگشت به سمت مردم نشانه می روند که مردم پروتکل های ایمنی را رعایت نمی کنند.
این حرف کاملا درستی است… اما مسئله قطعا به اینجا ختم نمی شود. مسئله اصلی این است که رعایت پروتکل های بهداشتی بازدارنده نیازمند زمینه ها و مقدمات و الزاماتی است که در اختیار خود مردم نیست و دولت و سازمان های حاکمیتی باید آن را بسازند.
وقتی زمین بازی گل آلود است، نمی توان از بازیکنان توقع داشت که طوری بازی کنند که کفش و لباسشان آغشته به گل و لای نشود. آیا دولت و ستاد مقابله با کرونا و سایر سازمان های کشوری زمینه های لازم، مانند وضعیت کاری ادارات یا حمل و نقل عمومی یا قاطعیت در برابر سفرهای برون شهری برای رعایت پروتکل ها را فراهم کرده اند؟  آیا دولت چارچوبی از نظم برای مقابله با کرونا سازمان داده است که در آن میزان رعایت شیوه نامه های پیشگیری و مقابله توسط مردم بالا برود؟ آیا دولت و ستاد مقابله با کرونا توانسته اند ارتباطی با افکار عمومی بسازند که سخنشان شنیده شود؟ آیا در برنامه های مقابله با کرونا اقتداری که برای ملزم کردن مردم و تمام دستگاه های عمومی نیاز است، وجود دارد؟ آمار روزافزون ابتلا و مرگ و میر می گوید متاسفانه پاسخ اغلب این پرسش ها منفی است.
۳- در برنامه ها و شیوه نامه های مقابله با کرونا، شرایط بحرانی ویژه اقتصادی کشور دست ستاد و دولت را بسته است. دولت سعی کرد محدودیت ها را به شکلی تنظیم کند که اقتصاد کشور و معیشت عمومی کمترین آسیب را ببیند ولی این سیاست کژدار و مریز عملا میدان را برای ویروس باز کرد که کشته بگیرد و کار به اینجا بکشد. علاوه براین دولت و ستاد، مبارزه با کرونا را بیش از هر چیز یک امر صرفا بهداشتی تلقی کردند و از ابعاد مهم سیاسی و اجتماعی آن بسیار غافل شدند و همین نگاه مشکل را بدتر کرد. پرگویی و تک گویی علاج کار نیست. دستگاه های مسئول قاعدتا از پیچیدگی اوضاع آگاه اند.
اما نمی دانند که وقتی اوضاع به این اندازه دشوار و مرگبار است، راه حل ها هم پیچیده و دشوارند. این یادداشت در مقام ارائه راه حل نیست و نمی تواند باشد. اما تاکید بر این دارد که ستاد مقابله با کرونا لازم است با پذیرش انتقادات، قبول کند که برای ادامه کار و مهار شیوع و ابتلا و مرگ و میر نیازمند یک بازبینی درونی عمیق در سازمان و عملکرد خود ستاد است. به فوریت برای این بازبینی، نگاه آمرانه و دانای کل را باید کنار بگذارند و از نهادهای صنفی و حرفه ای و مدنی و کارشناسان مستقل پزشکی و جامعه شناسی و روان پزشکی و حقوق و… در نقد خود و سازماندهی مجدد استفاده کند و با بازسازی و رفع اشکال از خود یک مبارزه ملی با شیوع کرونا را سازمان داده و مردم را نیز با خود همراه کند. فاجعه نزدیک تر از آن است که در روبه رو دیده می شود.